KİRA ARTIŞ ORANLARI
Kiralama faaliyetini bir mülkün, bir konutun, bir taşıtın ya da benzeri herhangi bir şeyin, sahibi tarafından, bir süre için ve belli bir bedel karşılığında, başkasının kullanımına bırakılması olarak tanımlamak mümkündür.
Kiraya verilen taşınmazın, kira bedelinin belirli dönemlerde artırılmasına ise kira artış oranı denir. Kira artış oranı sözleşme serbestîsi gereği taraflarca özgürce belirlenebilse de Türk Borçlar Kanunu 344. Maddesi uyarınca ise kira artış oranı bir önceki kira yılının on iki aylık ortalama tüketici fiyat endeksi oranı geçememektedir. Kanun koyucu bu düzenleme ile kira artış oranının adaletli ve günün ekonomik koşulları göz önüne alınarak düzenlenmesi sağlamaya çalışmaktadır.
11 Haziran 2022 tarih ve 31863 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan düzenleme, yürürlüğü girdiği tarihten başlayarak, 01/07/2023 tarihine kadar olan kira artış oranlarına düzenleme getirmiş ve Kanun ek maddesi ile daha önce belirlenen kira sözleşmelerine dayandırılarak yapılacak artışlar, TÜFE’nin 12 aylık ortalamalara göre değişim oranın % 25’inin altında kalması durumunda, değişim oranının geçerli olacağına hükmetmiştir.
Bu düzenleme uyarınca kira artış bedeli, bir önceki yılın kira bedeli esas alınarak, kira bedelinin en fazla % 25’i oranında artırılabileceğini düzenlemiştir. İlgili kanun maddesi yalnız konut kiralarının artış oranlarına ilişkin olup kanun koyucu tarafından çatılı iş yerleri bakımından bir düzenlemeye gidilmemiştir. Bu durumda olan iş yerleri için Türk Borçlar Kanunu’nun 344. Maddesinin 2. Bendinde yer alan hükümleri uygulanmaya devam etmekte olup iş yerleri kira artış oranı TÜFE artış oranlarını geçmeyecek şekilde belirlenebilmektedir.
Belirttiğimiz üzere konutlardaki kira artış oranın en fazla % 25’i oranında artırılabileceğine ilişkin gececi kanun maddesi 01/07/2023 tarihine kadar geçerli olmakla birlikte Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum TRT Haber’e yaptığı açıklamada “kira artışını sınırlayan düzenlemenin 2023’ün 7’nci ayına kadar geçerli olduğunu hatırlatan Bakan, 7’nci aydan sonra bunu uzatacaklarını, piyasa şartlarının üzerinde bir ortalama söz konusuysa vatandaşları koruyacaklarını” belirtti. Daha önce aynı konuya ilişkin Adalet Bakanı Bekir Bozdağ yapmış olduğu basın toplantısında “Kirada yüzde 25 artış sınırı süresi uzatılacak. Bir yaptırım getirme söz konusu. Fahiş kira artışı yapanlara hapis cezası gündemde. Fahiş kira artışını önlemek için 3 alternatif hazırladık.” Şeklinde açıklamalarda bulunmuştur.